بهترین نوازندگان ساز دودوک در دنیا
در دنیا نوازندگان دودوک زیادی هستند که در جایگاه خود بی نظیر هستند و حرفه ای هستن
که بنده در این سایت میخواهم سه نفر از شاخص تین دودوک نوازان دنیا رو با استناد به مرجع ویکی پدیا و تجربیات شخصی خودم معرفی کنم
1_ژیوان گاسپاریان
جیوان گاسپاریان از شش سالگی شروع به نواختن دودوک کرد و نخستین اجرای او، تکنوازی در گروه رقص و آواز سنتی ارکستر سمفونیک تاتول آلتونیان، در ۲۱ سالگی بود. جیوان گاسپاریان دربارهٔ زندگی و اولین آشنایی اش با دودوک میگوید:
«تنها شش سال داشتم. مادرم فوت کرده و پدرم هم به جنگ رفته بود و من در یتیم خانه دوران کودکی سختی را طی میکردم. در آن دوره جاهایی بود که مثل سینماهای امروزی فیلم نشان میدادند. از آنجا که فیلمها صامت بودند سه نفر نوازنده زیر پرده مینشستند و با نواختن دودوک نمایش فیلم را همراهی میکردند. اولین بار که صدای دودوک را شنیدم خیلی خوشم آمد. در میان آن سه نوازنده، استادی هم بود به نام مارکار مارکاریان؛ خود را به او رساندم و از او خواهش کردم که یک دودوک هم به من بدهد؛ خیلی خشن جواب داد که میخواهی چکار؟ برو درست را بخوان مگر پدر و مادر نداری؟. روزی پیش او رفتم و پول ناچیزی را که از فروش ظرف و ظروف کهنهٔ خانه به دست آورده بودم به او دادم؛ پولها و دست کوچک عرق کردهٔ مرا پس زد، دودوک سادهای را از جیب درآورد به من داد و گفت:برو بزن؛ تو شاید آدم خواهی شد. از خوشحالی در پوست نمیگنجیدم؛ در طول زمستان یک لحظه دودوک را از لبانم دور نکردم و نواختن نخستین آهنگ را که «دِلِ یامان» نام داشت فرا گرفتم. بهار بعد، بار دیگر نزد استاد مارکاریان رفتم و از او خواهش کردم که به نواختن من گوش دهد. گوش کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد. دودوک بهتری به من داد و گفت: برو بزن؛ تو نوازندهٔ زبردستی خواهی شد. این حرف استاد مشوق من شد تا در هفده سالگی به نواختن دودوک مسلط شوم.»
جیوان گاسپاریان در ۱۹۴۷ میلادی، وقتی که نوزده سال داشت از دست ژوزف استالین رئیسجمهور وقت شوروی یک ساعت مچی جایزه گرفت. در ۱۹۵۷ میلادی، در همایش بزرگ موسیقی یونسکو در مسکو، با پنج هزار شرکتکننده دیگر به رقابت پرداخت و برنده جایزه نخست شد. در سالهای ۱۹۵۹، ۱۹۶۳، ۱۹۷۲ و ۱۹۸۰ میلادی چهار نشان طلای مسابقات یونسکو و در سالهای بعد نیز شش نشان دیگر به گردن او آویخته شد. جیوان گاسپاریان در ۵۲ سالگی به دانشگاه رفت و پس از فارغالتحصیلی شروع به آموزش موسیقی کرد. او به منزله مدرس دانشگاه موسیقی ارمنستان، بیش از هفتاد نوازنده دودوک را برای اجراهای حرفهای تعلیم داد.
اجرای جیوان گاسپاریان در ایران-تهران
وی در اولین روز از سی و دومین دوره جشنواره بینالمللی فجر در مرکز همایشهای برج میلاد هنرنمایی کرد. همچنین در این برنامه سه قطعه با کلام اجرا کرد که یکی از آنها ماما بود که در ایران نیز شناخته شده و پرطرفدار است. این مراسم یکساعت و ۴۵ دقیقه بدون استراحت به طول انجامید؛ و در پایان اجرا گاسپاریان به زبان ارمنی از حضار تشکر کرد
لازم به ذکر هست که استاد گاسپاریان به دعوت گروه وشخص استاد حسین علیزاده در این اجرا شرکت کرد و آهنگ ساری گلین معروف رو به سه زبان آذری وایرانی و ارمنی اجرا کردند
پیشنهاد میکنم حتما آهنگ ساری گلین رو بشنوید
متن ترانه ساری گلین
دامنکشان،
ساقی میخواران،
از کنار یاران،
مست و گیسو افشان،
میگریزد.
در جام می،
از شرنگ دوری،
وز غم مهجوری،
چون شرابی جوشان،
می بریزد.
دارم قلبی لرزان به رهش،
دیده شد نگران.
ساقی میخواران،
از کنار یاران،
مست و گیسو افشان،
میگریزد.
دارم چشمی گریان به رهش،
روز و شب بشمارم،
تا بیاید.
آزردهدل
از جفای یاری،
بیوفا دلداری،
ماه افسونکاری،
شب نخفتم.
با یادش تا
دامن از کف دادم،
شد جهان از یادم،
راز عشقش در دل
تا نهفتم.
از چشمانش ریزد به دلم
شور عشق و امید.
دامن از کف دادم،
شد جهان از یادم،
راز عشقش در دل
تا نهفتم.
دارم چشمی گریان به رهش.
روز و شب بشمارم
تا بیاید
درضمن ساری گلین درآذری به معنای عروس زرد یا زرین هست که نفرین شده است
2_علیخان صمدوف
(آذربایجانی: Əlixan Səmədov) نوازنده بالابان اهل جمهوری آذربایجان است.
او در سال ۱۹۶۴ در جمهوری آذربایجان در خانوادهای اهل موسیقی به دنیا آمد. سالهای ۱۹۷۱-۷۹ را به آموزش ابتدایی و متوسطه گذراند و تا سال ۱۹۸۲ در مدارس موسیقی تحصیل کرد. وی در سال ۱۹۸۶ وارد دانشگاه آموزش و پرورش آذربایجان (شوروی سابق) در رشته موسیقی شد. او در سال ۱۹۹۰ فارغالتحصیل گردید. ساز اصلی او بالابان بود ولی در نواختن بسیاری از سازهای بادی مانند زورنا، ابوآ، ساکسوفون، و کلارینت مهارت دارد.
او شطرنجباز قابلی نیز هست و به تدریس شطرنج میپردازد
علیخان بیشتر در نوازندگی دودوک آذری فعالیت میکنه که به تعبیر دیگه اسم سازش بالابان آذری هست
چون ساز دودوک در فرهنگ آذرباییجان تفاوت های اندکی با دودوک ارمنستان دارد که در مقاله دیگر بهش اشاره خواهم کرد
3_گئورگ داباغیان
گئورگ گورگِنی داباغیان (ارمنی: Գևորգ Գուրգենի Դաբաղյան؛ زادهٔ ۱۲ فوریهٔ ۱۹۶۵) نوازنده ساز دودوک اهل ارمنستان است. وی از سال ۱۹۸۰ میلادی تا کنون فعالیت میکند
در ۱۲ فوریهٔ ۱۹۶۵ در ایروان به دنیا آمد و در سال ۱۹۸۴ از کالج موسیقی دولتی رومانوس ملیکیان و در سال ۱۹۸۹ کنسرواتوار دولتی کومیتاس ایروان فارغالتحصیل شد. وی گروه موسیقی فولک شوغاکن را در سال ۱۹۹۱ تأسیس نمود.
وی عضو پروژه راه ابریشم یو-یو ما در سال ۲۰۰۵ بود.وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون هنرمند ارجمند جمهوری ارمنستان (۲۰۰۴) و هنرمند مردمی ارمنستان (۲۰۱۷) و تقدیرنامه وزارت فرهنگ جمهوری ارمنستان.شدهاست
استاد داباغیان بسیار نوازنده چیره دستی هست وشاگردان زیادی رو تربیت کرده است.